Rena Effendi
رنا افندی، عکاس مستقل، متولد 26 آوریل 1977 در باکو، آذربایجان است. او در اتحاد جماهیر شوروی بزرگ شده و شاهد روند استقلال یافتن کشورش بوده است، استقلالی که البته در اثر جنگ، بی‌ثباتیِ سیاسی و سقوط اقتصادی بارها دچار خدشه شد. او هم‌اکنون در استانبول ترکیه زندگی می‌کند.
افندی در دانشگاه دولتیِ زبان در آذربایجان تحصیل کرد. او در سال 2001 عکاسی را شروع نموده و در سال 2005 پس از ترک شغلش به عنوان متخصص توسعه‌ی اقتصادی در آژانس توسعه‌ی بین‌المللی آمریکا[1] در باکو، به‌طور تمام‌وقت به عکاسی پرداخت. افندی از دوربین خود برای ثبت مستند مردم و فرهنگ‌ها و همین‌طور مسائل مربوط به جنگ، محیط‌زیست و عدالت و نابرابری اجتماعی بهره می‌برد. او در مدتی که در شوروی زندگی می‌کرد یاد گرفته بود که با عکاسی به همه‌چیز معنا ببخشد.
اولین کتاب او با عنوان «رویاهای لوله: تاریخچهی زندگی مردمان نزدیک به خط لوله[2]» بر تأثیرات صنعت نفت بر زندگی شهروندان عادی در آذربایجان، گرجستان و ترکیه که در مسیر خط لوله‌ی باکوـ‌تفلیس‌ـ‌جیهان زندگی می‌کردند متمرکز است. این پروژه در واقع از یک سفارش تجاری از سوی شرکت بریتیش پترولیوم[3] کلید خورد. این شرکت مسئول راه‌اندازی و بهره‌برداری از خط لوله‌ای بود که میان آذربایجان و بندر جنوبی جیهانِ ترکیه از طریق گرجستان کشیده شده بود. افندی طی عکاسیِ این سفارش متوجه شد که درصد بسیار اندکی از جمعیت شهریِ کشورش از این پروژه‌ی توسعه‌ی صنعت نفت سود می‌برند. به این ترتیب سفارش تجاری را به سمت شکل‌گیری مجموعه‌ی «رویاهای لوله» سوق داد. او در این پروژه طی سال‌های 2002 تا 2008 مسیر 1700 کیلومتری خط لوله را در سه کشور مذکور دنبال و در سال 2009 حاصل کار خود را منتشر کرد. پروژه‌ی افندی جوایز بسیاری را از‌آنِ خود کرد که از جمله‌ی آن‌ها می‌توان به جایزه‌ی گتی ایمجز[4]، یادمان فیفتی کراوز[5]، جایزه‌ی عکاسان قفقاز از آژانس مگنوم[6] و جایزه‌ی ماریو جیاکوملی[7] اشاره کرد.
دومین کتاب رنا افندی در سال 2012 با عنوان «سرزمین مایع»[8] منتشر شد. افندی در این کتاب، عکس‌هایش از باکو را در کنار عکس‌هایی از پروانه‌ها قرار داد، پروانه‌هایی که پدرش، حشره‌شناس روس، آن‌ها را شکار کرده بود. پروژه‌ی «سرزمین مایع» شکنندگی و زوال محیط زندگی او را نشان می‌دهد.
افندی طی 10 سال اخیر آثاری را در سرزمین‌های پسا شوروی[9]، ترکیه و ایران تولید کرده است. از این جمله می‌توان به پروژه‌ی جنگ روسیه وگرجستان در سال 2008 اشاره کرد. او همچنین در مورد زنان قربانی قاچاق مواد مخدر و سکس در قرقیزستان و زندگی پنهان جوانان در تهران پروژه‌هایی را به انجام رسانده است.
افندی از سال 2005 که در کلاس‌های جوپ سوارت[10] شرکت می‌کرد در ورلد پرس فوتو[11] عضو شده و در 2012 به عنوان گزینش‌گر و کمی بعدتر به عنوان نویسنده در پروژه‌ی «گزارش تغییر[12]» ورلد پرس فوتو کار خود را آغاز کرد. او در سال 2011 موفق به دریافت جایزه‌ی توسعه‌ی فرهنگیِ پرینس کلاز[13] شد و در همان سال به قاهره مهاجرت کرد. در سال 2012 افندی نامزد جایزه‌ی جهانی پریـپیکتت[14] برای عکاسی و مداومت در مجموعه‌ای شد که در آن روی زندگی بازماندگان فاجعه‌ی هسته‌ای چرنوبیل متمرکز شده بود. او همچنین پروژه‌هایی را در مورد افراد تراجنسیتی در استانبول و زندگی روستایی در خینالوگ[15] اجرا کرده است.
آثار افندی در نشریات متعددی منعکس شده است که اینترنشنال هرالد تریبون[16]، نیوزویک[17]، فایننشیال تایمز[18]، نشنال ژئوگرافیک[19]، ماری کلیر[20]، کوری‌یر اینترنشنال[21] و لوموند[22] از جمله‌ی آن‌ها هستند. کار‌های افندی همچنین در گالری ساچی لندن[23]، گالری اپرچر نیویورک[24]، موزه‌ی هنرهای مدرن استانبول[25]، بینال ونیز[26] و نمایشگاه هنری آرت بازل[27] به نمایش درآمده است.
منبع:
http://www.refendi.com/about
https://www.worldpressphoto.org/person/detail/2298/renaـeffendi
[1] United States Agency for International Development
[2] Pipe Dreams
[3] British Petroleum
[4] Getty Images Editorial grant
[5] Fifty Crows International Fund Award
[6] Magnum Foundation Caucasus Photographer Award
[7] Mario Giacomelli Memorial Fund Award
[8] Liquid Land
[9] post-Soviet region
[10] Joop Swart Masterclass
[11] World Press Photo
[12] Reporting Change Project
[13] Prince Claus Fund Award for Cultural Development
[14] Prix-Pictet Global Award
[15] Khinalug
[16] International Herald Tribune
[17] Newsweek
[18] Financial Times
[19] National Geographic
[20] Marie Claire
[21] Courrier International
[22] Le Monde
[23] Saatchi Gallery in London
[24] Aperture Gallery in New York
[25] Istanbul Modern
[26] Venice Biennial
[27] Art Basel
